بررسی اثر نانو ذرات نقره بر بافت تخمدان و محور هیپوفیز گناد در موش صحرایی ماده

نانو تکنولوژی، تولید و استفاده از موادی با ویژگی های خاصی است که این ویژگی مرتبط با مقیاس آنها در حد اتم، مولکولی و فرامولکولی می باشد. به عبارت دیگر، نانوتکنولوژی طراحی، تعیین خصوصیت، تولید و کاربرد ساختارها، وسایل و سیستم هایی با کنترل اندازه و شکل آن ها در مقیاس نانو می باشد (60). مواد در مقیاس نانو از اهمیت بالایی برخوردارند که از مهمترین آن می توان به افزایش سطح در این مقیاس اشاره کرد که ترکیبات نانومتری دارای نسبت سطح به حجم بالایی هستند (21)، و استفاده از آنها را در زمینه های مختلف از جمله پزشکی ایده آل می سازد (65). نقره یکی از عناصری است که در فناوری نانو از اهمیت بالایی برخوردار است که با استفاده از این فناوری، نقره را به ابعاد بسیار کوچک در حد نانومتر در می آورند. با ریز شدن تا این حد، سطح تماس نقره با محیط و در نتیجه فعالیت آن افزایش می یابد. به همین دلیل، نانو نقره در مقیاس بسیار اندک در حد ppm فعالیت ضد میکروبی بسیار مناسب از خود نشان می دهد (128). به تازگی نشان داده شده است که علاوه بر باکتری ها و قارچ ها، نانو نقره توانایی از بین بردن ویروس های خطرناکی مثل hiv را دارا می باشد (48). چون ایران یکی از کشورهای تولید کننده نانو ذره نقره می باشد که از آن به منظور ضد عفونی کردن دامداری ها، مرغداری ها، ضد عفونی کردن آب آشامیدنی به منظور جلوگیری از شیوع بیماری و به منظور آنتی باکتریال نمودن البسه استفاده می شود و این که تا کنون اطلاع یا گزارشی در خصوص تاثیر این نانو ذره بر روی دستگاه تناسلی ماده گزارش نشده است، در تحقیق حاضر اثر نانو ذره نقره را بر روی بافت تخمدان و محور هیپوفیز – گناد مورد بررسی و پژوهش قرار می دهیم. از آنجا که نانو ذرات نقره دارای سطح به حجم بزرگتری نسبت به اندازه های بزرگتر نقره هستند، بنابراین از نظر شیمیایی فعال تر بوده و به میزان بیشتری به فرم یونیزه آن تبدیل می شوند (114). بررسی های سم شناسی روی ریه موش های بزرگ نشان داده است که ذرات در مقیاس نانو، هنگامی که در ریه حیوانات آزمایشگاهی تجویز می شدند، در مقایسه با ذرات در مقیاس میکرونی همان ترکیب شیمیایی با غلظت جرمی یکسان، پاسخ التهابی شدیدتری ایجاد می کنند (116). در مطالعه ای مقایسه ای بین نانو ذرات نقره و میکرو ذرات نقره تانگ و همکاران (2008) نشان دادند که بدنبال تزریق زیر پوستی این ذرات در رت، نانو ذرات نقره به راحتی از سد مغزی خونی عبور کرده و در مغز تجمع می یابند، ولی میکروذرات نقره قادر به عبور از این سد نمی باشند. نورون های پیکنوتیک و نکروز شده زیادی در گروه دریافت کننده نانو ذرات نقره مشاهده شده است. این در حالی است که هیچ تفاوتی بین گروه کنترل و گروه دریافت کننده میکروذرات نقره مشاهده نشده بود. علاوه بر این تحقیقات نشان داده اند که ترکیبات متفاوتی از نانو ذرات می توانند برای بافت های انسانی، حیوانی و محیط کشت سمی باشند که باعث افزایش استرس اکسیداتیو، تولید سیتوکین و موتاسیون در dna و نهایتا مرگ سلولی شوند (166).